گرفتن گوشی یا تبلت از دست بچهها همیشه کار سادهای نیست، اما با رویکرد درست میتوان این کار را بدون تنش انجام داد و در عین حال عادتهای سالمتری برای استفاده از صفحهنمایش در خانواده ایجاد کرد.
چرا صفحهنمایش برای کودکان اینقدر جذاب است؟
- هر بار که کودک ویدیو میبیند یا در بازی برنده میشود، مغز او دوپامین ترشح میکند؛ همان مادهای که حس لذت ایجاد میکند.
- این پاداشهای سریع باعث میشوند ترک کردن صفحهنمایش برایشان سخت باشد.
- وقتی دستگاه را ناگهانی از آنها میگیریم، در واقع حس لذتشان را قطع کردهایم؛ به همین دلیل واکنشهای شدید مثل گریه یا عصبانیت طبیعی است.
پیامدهای استفاده بیش از حد
- کاهش تمرکز و افت عملکرد در مدرسه
- مشکلات خواب به دلیل تحریک بیش از حد مغز قبل از خواب
- کاهش مهارتهای اجتماعی و ارتباطی واقعی
- افزایش تحریکپذیری و کاهش صبر
اشتباهات رایج والدین
- محدودیت ناگهانی: قطع کامل استفاده یکشبه معمولاً به دعوا ختم میشود.
- نداشتن جایگزین: فقط گرفتن دستگاه بدون ارائه فعالیت دیگر، کودک را کسل میکند.
- قوانین ناپایدار: اجرای نامنظم قوانین باعث مقاومت بیشتر میشود.
راهکارهای مدیریت مقاومت
- آرام بمانید و با همدلی پاسخ دهید.
- به قوانین پایبند باشید و در برابر گریه کوتاه نیایید.
- احساسات کودک را تأیید کنید: «میدانم ناراحت شدی، سخت است وقتی سرگرم هستی ناگهان تمام شود.»
- دلگرمی بدهید: توضیح دهید که محدودیت دائمی نیست و زمان مشخصی برای استفاده وجود دارد.
جایگزینهای سرگرمکننده
- نقاشی، لگو یا موسیقی
- بازی در فضای باز مثل دوچرخهسواری یا فوتبال
- بازیهای رومیزی و پازل
- مشارکت در کارهای روزمره مثل آشپزی یا کمک در خانه
پنج روش مؤثر برای کاهش زمان صفحهنمایش
- توافقنامه خانوادگی: قوانین را با مشارکت کودک تعیین کنید تا احساس احترام داشته باشد.
- کاهش تدریجی: هر روز کمی زمان کم کنید تا تغییر قابل تحمل باشد.
- الگو بودن والدین: خودتان هم زمان استفاده از گوشی را کاهش دهید.
- تقویت مثبت: با امتیاز و پاداش، پایبندی کودک را تشویق کنید.
- مناطق و زمانهای بدون تکنولوژی: اتاق خواب، میز غذا و یک ساعت قبل از خواب را بدون صفحهنمایش کنید.
روشهایی که معمولاً شکست میخورند
- ممنوعیت ناگهانی و کامل
- استفاده از گرفتن دستگاه بهعنوان تنبیه
- قوانین نامنظم و غیرشفاف
- استفاده از صفحهنمایش بهعنوان «پرستار بچه»
جمعبندی
با اجرای این راهکارها میتوان بدون دعوا و گریه، استفاده از گوشی و تبلت را مدیریت کرد و در عین حال عادتهای سالم و پایدار برای کل خانواده ساخت.
