عربستان سعودی اعلام کرده است که قصد دارد طی سالهای آینده سه شرکت هواپیمایی تازه تأسیس کند؛ اقدامی که بخشی از برنامه چشمانداز ۲۰۳۰ این کشور محسوب میشود و هدف آن جذب سالانه ۱۵۰ میلیون گردشگر تا پایان دهه جاری است. این تصمیم نشاندهنده عزم جدی ریاض برای تبدیل شدن به یکی از قطبهای اصلی هوانوردی تجاری در منطقه است.
در حال حاضر چهار شرکت هواپیمایی فعال در عربستان وجود دارند که هرکدام برنامههای توسعه گسترده و سفارشهای بزرگ برای خرید هواپیما ارائه کردهاند. اضافه شدن سه خط هوایی جدید، ظرفیت رقابتی این کشور را بهطور چشمگیری افزایش خواهد داد.
هرچند جزئیات مربوط به این شرکتهای تازه هنوز بهطور کامل منتشر نشده، اما گزارشها حاکی از آن است که یکی از آنها در شهر دمام در ساحل خلیج فارس مستقر خواهد شد و دیگری تمرکز ویژهای بر پروازهای زیارتی به مقصد مدینه خواهد داشت.
با این روند، عربستان در تلاش است جایگاه خود را در میان بزرگترین بازیگران صنعت هوایی خاورمیانه تثبیت کند و همزمان زیرساختهای گردشگری و حملونقل خود را برای آیندهای پررفتوآمد آماده سازد.
سه خط هوایی جدید در حال راهاندازی در عربستان
عربستان سعودی تقریباً یک دهه پیش برنامه چشمانداز ۲۰۳۰ را برای تنوعبخشی به اقتصاد خود معرفی کرد. بخشی از این برنامه، استراتژی ملی گردشگری این کشور است که ۱۵۰ میلیون بازدیدکننده سالانه تا پایان دهه جاری را هدفگذاری کرده است. برای حمایت از این هدف، عربستان بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار در توسعه بخش هوانوردی خود سرمایهگذاری کرده، از جمله پروژههای بزرگ فرودگاهی مانند فرودگاه بینالمللی شش باندی ملک سلمان در ریاض و توسعه عظیم فرودگاه بینالمللی ملک عبدالعزیز در جده.
اکنون، فهد حمیدالدین، مدیرعامل سازمان گردشگری عربستان، فاش کرده است که این کشور قصد دارد سه شرکت هواپیمایی جدید راهاندازی کند تا از اهداف بلندپروازانه گردشگری خود پشتیبانی نماید. پس از راهاندازی، عربستان وارد دههای جدید با هفت شرکت هواپیمایی فعال و مجموع ناوگان نزدیک به ۱,۰۰۰ هواپیمای تجاری خواهد شد.
حمیدالدین در کنفرانس املاک و مستغلات Cityscape Global در ریاض گفت:
عربستان بزرگترین تحول صنعت هوانوردی در قرن ۲۱ را رقم میزند.
وقتی بهطور مشخص درباره خطوط هوایی سؤال شد، افزود:
یک شرکت هواپیمایی ملی موفق، یک مقصد میسازد، و هنوز چیزی آغاز نشده است. ریاض ایر، سعودی و سه خط هوایی دیگر در حال راهاندازی هستند.
نگاهی اولیه به شرکتهای هواپیمایی جدید عربستان
عربستان امروز تقریباً در زمینه خطوط هوایی چیزی کم ندارد. شرکت هواپیمایی ملی قدیمی، Saudia، با Flynas، اولین شرکت خصوصی و نخستین هواپیمایی کمهزینه در عربستان، و Flyadeal، شاخه کمهزینه سعودیه، سه شرکت هواپیمایی اصلی این کشور را تشکیل میدهند. شرکت Riyadh Air هم وجود دارد که بهتازگی پروازهای خود به فرودگاه هیثرو لندن را آغاز کرده و قصد دارد تا پایان دهه بیش از ۱۰۰ مقصد را پوشش دهد.
جزئیات سه شرکت هواپیمایی جدید عربستان هنوز اندک است، اما میدانیم یکی از آنها یک شرکت هواپیمایی کمهزینه مستقر در دمام در فرودگاه بینالمللی ملک فهد، بزرگترین فرودگاه جهان از نظر مساحت، خواهد بود. در ماه جولای، سازمان هواپیمایی کشوری عربستان تأیید کرد که کنسرسیومی به رهبری Air Arabia مستقر در امارات متحده عربی، همراه با Kun Investment و Nesma Holding، برای راهاندازی این شرکت هواپیمایی کمهزینه انتخاب شدهاند.
تا سال ۲۰۳۰، انتظار میرود این شرکت دارای ناوگانی متشکل از ۴۵ هواپیما باشد و در ۲۴ مسیر داخلی و ۵۷ مسیر بینالمللی فعالیت کرده و سالانه ۱۰ میلیون مسافر جابهجا کند. در همین حال، دومین شرکت هواپیمایی جدید عربستان قرار است در شهر مذهبی مدینه مستقر شده و بهطور ویژه بر گردشگری زیارتی تمرکز داشته باشد. در حال حاضر، جده دروازه اصلی زائران مدینه است و این دو شهر با قطار سریعالسیر به هم متصل هستند.
این شرکت جدید امکان پرواز مستقیم زائران به فرودگاه بینالمللی محمد بن عبدالعزیز در مدینه را فراهم میکند. علی رجب، معاون اجرایی GACA، هفته گذشته در نمایشگاه هوایی دبی ۲۰۲۵ اعلام کرد که مناقصههای شرکت مستقر در مدینه «طی چند ماه آینده» برگزار خواهد شد.
جزئیات مربوط به سومین شرکت برنامهریزی شده فعلاً در دسترس نیست.
خطوط هوایی فعلی عربستان سعودی با سرعت زیادی در حال رشد هستند
در همین حال، چهار شرکت هواپیمایی فعلی عربستان سعودی همچنان با نرخ چشمگیری در حال گسترش هستند. آنها بیش از ۴۶۰ هواپیما سفارش دادهاند که با تحویل آنها، اندازه ناوگان عملیاتی فعلیشان سه برابر خواهد شد. Flynas با بیش از ۱۴۰ فروند هواپیمای خانواده ایرباس A320 و همچنین ۱۵ فروند A330-900 که سال گذشته در نمایشگاه هوایی فارنبورو سفارش داده شد، بزرگترین سفارش را به خود اختصاص داده است.
چهار شرکت هواپیمایی فعلی عربستان سعودی
| شرکت هواپیمایی | ناوگان عملیاتی | سفارشات هواپیما | مجموع |
|---|---|---|---|
| سعودیه | ۱۵۵ | ۱۱۶ | ۲۷۱ |
| فلاینس | ۶۵ | ۱۵۷ | ۲۲۱ |
| ریاض ایر | ۱ | ۱۲۴ | ۱۲۵ |
| فلایادل | ۴۱ | ۶۴ | ۱۰۵ |
ریاض ایر که اخیراً اولین مسیر پروازی خود بین پایتخت عربستان و لندن را آغاز کرده است، نیز دارای سفارشات عظیمی است. اولین نمونههای آنچه در نهایت به ناوگان ۴۰ فروندی Boeing 787-9 تبدیل خواهد شد، هماکنون در کارخانه بوئینگ در چارلستون در حال تکمیل است و اولین تحویل آن قبل از پایان سال جاری انجام خواهد شد. این شرکت همچنین ۶۰ فروند ایرباس A321neo سفارش داده و در نمایشگاه هوایی پاریس اوایل سال جاری، ۲۵ فروند ایرباس A350-1000 با گزینه سفارش ۲۵ فروند دیگر را نیز امضا کرده است.
