در تازهترین گزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO)، وضعیت جنگلهای جهان بر اساس سرانه هر نفر بررسی شده است. این دادهها با ترکیب مساحت کل جنگل هر کشور و جمعیت تخمینی سال ۲۰۲۵ به دست آمده و تصویری دقیق از میزان دسترسی مردم جهان به منابع جنگلی ارائه میدهد.
تصویر کلی از توزیع جنگلها
میانگین جهانی سهم جنگل برای هر نفر تنها ۰.۵۴ هکتار است؛ اما این عدد در برخی کشورها بسیار بالاتر است. دو کشور کوچک آمریکای جنوبی، گویانا و سورینام، به دلیل جمعیت اندک و پوشش جنگلی وسیع، بیش از ۲۰ هکتار جنگل برای هر نفر دارند؛ رقمی حدود ۴۰ برابر میانگین جهانی. این جنگلها بخشی از «سپر گویانا» هستند که بهعنوان یکی از بزرگترین جنگلهای اولیه باقیمانده در جهان شناخته میشود.
کشورهایی مانند کانادا و روسیه نیز با وجود جمعیت زیاد، به دلیل وسعت عظیم جنگلهایشان در رتبههای بالای جدول قرار دارند. در مقابل، کشورهای پرجمعیت آسیایی مانند هند، پاکستان و بنگلادش به دلیل فشار جمعیتی و محدودیت منابع طبیعی، سرانه جنگلی بسیار پایینی دارند.
رتبهبندی جهانی
- رتبههای نخست: گویانا (۲۳ هکتار)، سورینام (۲۲.۳ هکتار)، گابن (۱۰.۲ هکتار)
- کشورهای توسعهیافته با جنگلهای وسیع: کانادا (۸.۹ هکتار)، روسیه (۵.۷ هکتار)، استرالیا (۴.۸ هکتار)، فنلاند (۴ هکتار)
- کشورهای اروپایی با سرانه متوسط: سوئد (۲.۶ هکتار)، نروژ (۲.۲ هکتار)، لتونی (۱.۹ هکتار)
- کشورهای پرجمعیت با سرانه پایین: هند (۰.۰۵ هکتار)، پاکستان (۰.۰۱۳ هکتار)، بنگلادش (۰.۰۱۱ هکتار)
جایگاه ایران
ایران با ۰.۱ هکتار جنگل به ازای هر نفر در رتبه ۱۳۴ جهان قرار دارد. این عدد نشان میدهد که منابع جنگلی کشور نسبت به جمعیت بسیار محدود است و اهمیت حفاظت از جنگلهای شمال و سایر مناطق بیش از پیش احساس میشود.
اهمیت این دادهها
این رتبهبندی تنها یک آمار ساده نیست؛ بلکه نشاندهنده فشار جمعیتی بر منابع طبیعی و ضرورت مدیریت پایدار جنگلهاست. کشورهایی با سرانه بالا فرصت بیشتری برای توسعه پایدار و حفاظت از تنوع زیستی دارند، در حالی که کشورهایی با سرانه پایین باید سیاستهای جدیتری برای جلوگیری از تخریب جنگلها و احیای پوشش گیاهی اتخاذ کنند.
به این ترتیب، گزارش FAO بار دیگر یادآور میشود که جنگلها نهتنها منبعی حیاتی برای اکسیژن و تنوع زیستی هستند، بلکه شاخصی مهم برای سنجش عدالت زیستمحیطی میان ملتها محسوب میشوند.
