در عصر حاضر، مراقبت از سلامت دهان و دندان تنها به مسواکزدن و استفاده از نخدندان محدود نمیشود؛ بلکه مراجعه منظم به دندانپزشک نیز نقش مهمی در پیشگیری از بیماریها و حفظ سلامت عمومی دارد. بررسیهای آماری نشان میدهد که میزان مراجعه به دندانپزشک در کشورهای مختلف تفاوت چشمگیری دارد و این تفاوتها اغلب بازتابدهندهی فرهنگ سلامت، سیاستهای درمانی و سطح درآمد مردم آن کشورهاست.
کشورهایی با بیشترین مراجعات دندانپزشکی
در صدر این فهرست، مردم هلند قرار دارند که بهطور میانگین ۳٫۴ بار در سال به دندانپزشک مراجعه میکنند؛ یعنی تقریباً هر ۱۵ هفته یکبار. این آمار نشاندهندهی فرهنگی با تأکید بر مراقبتهای پیشگیرانه و سیاستهای حمایتی مانند پوشش همگانی برای کودکان و بیمههای خصوصی برای بزرگسالان است. طبق بررسیهای صنعتی، حدود ۹۰ درصد بزرگسالان هلندی حداقل یکبار در سال برای معاینه به دندانپزشک مراجعه میکنند.
در شرق آسیا نیز ژاپن (۳٫۱ بار) و کره جنوبی (۱٫۷ بار) در رتبههای بالا قرار دارند. این کشورها نهتنها در زمینه دندانپزشکی، بلکه در مراجعات پزشکی عمومی نیز پیشتاز هستند. بهطور متوسط، هر فرد کرهای ۱۶ بار و هر فرد ژاپنی ۱۱ بار در سال به پزشک مراجعه میکند. سیستمهای سلامت ملی در این کشورها بخش قابلتوجهی از هزینهها را پوشش میدهند و مراجعههای فصلی یا نیمسالانه برای جرمگیری و معاینه را تسهیل میکنند.
جدول میانگین مراجعات سالانه به دندانپزشک
| رتبه | کشور | منطقه | میانگین مراجعات سالانه |
|---|---|---|---|
| 1 | 🇳🇱 هلند | اروپا | ۳٫۴ |
| 2 | 🇯🇵 ژاپن* | آسیا | ۳٫۱ |
| 3 | 🇫🇷 فرانسه | اروپا | ۱٫۷ |
| 4 | 🇰🇷 کره جنوبی | آسیا | ۱٫۷ |
| 5 | 🇱🇹 لیتوانی | اروپا | ۱٫۶ |
| … | … | … | … |
| 30 | 🇷🇴 رومانی | اروپا | ۰٫۳ |
| 31 | 🇲🇽 مکزیک | آمریکای مرکزی و جنوبی | ۰٫۱ |
🔹 * دادههای مربوط به سال ۲۰۲۲
🔹 ** دادههای مربوط به سال ۲۰۲۴
کشورهایی با کمترین مراجعه
در انتهای جدول، کشورهایی مانند مکزیک و رومانی قرار دارند که بهترتیب تنها ۰٫۱ و ۰٫۳ بار در سال به دندانپزشک مراجعه میکنند. این آمار پایین اغلب با سطح درآمد پایین و دسترسی محدود به خدمات درمانی مرتبط است. طبق مطالعهای در سال ۲۰۲۴، کشورهای با درآمد بالا بهطور متوسط ۲۶۰ دلار در سال برای مراقبتهای دهان و دندان هزینه میکنند؛ رقمی که حدود ۵۰۰ برابر بیشتر از کشورهای کمدرآمد است.
استثناها و چالشها
بریتانیا با میانگین ۰٫۶ بار در سال، یکی از استثناهای قابلتوجه در میان کشورهای توسعهیافته است. صفهای طولانی در سیستم بهداشت عمومی و گرایش به کلینیکهای خصوصی باعث کاهش مراجعات منظم شدهاند. جالب است بدانید که در آغاز راهاندازی NHS، خدمات دندانپزشکی رایگان بود، اما با افزایش تقاضا و هزینهها، سیستم همپرداخت (co-pay) معرفی شد و مراجعات کاهش یافت.
در آمریکا نیز با وجود سطح بالای درآمد، میانگین مراجعه به دندانپزشک تنها یکبار در سال است. هزینههای بالا و نگرش رایج «تا درد نکنی نرو» باعث شده بسیاری از افراد مراجعه به دندانپزشک را تا حد امکان به تعویق بیندازند.
در مجموع، این دادهها نشان میدهند که سلامت دهان و دندان نهتنها به رفتارهای فردی، بلکه به سیاستهای ملی، فرهنگ سلامت و سطح اقتصادی جامعه وابسته است. معاینات منظم دندانپزشکی میتواند نقش مهمی در پیشگیری از بیماریها و ارتقای کیفیت زندگی ایفا کند.
