شرمالشیخ، شهری که بارها نامش در صدر اخبار و میزبان نشستهای بینالمللی بوده، این روزها بار دیگر به کانون توجه بازگشته است؛ جایی که مذاکرات صلح میان حماس و اسرائیل با میانجیگری مصر در آن در جریان است. این شهر که روزگاری تنها یک روستای کوچک ماهیگیری در حاشیه دریای سرخ بود، اکنون به یکی از مهمترین صحنههای دیپلماسی جهانی و گفتوگوهای صلح تبدیل شده است.
شرمالشیخ دیگر صرفاً یک مقصد گردشگری با سواحل زیبا و آبهای فیروزهای نیست؛ بلکه به محلی برای تصمیمگیریهای سرنوشتساز در عرصه سیاست بینالملل بدل شده است. به گزارش فرارو، آغاز دور جدید مذاکرات صلح در این شهر، بار دیگر نام آن را در صدر توجه رسانهها قرار داده؛ مکانی که پیشتر نیز میزبان طرحهای صلح از جمله ابتکار ترامپ برای پایان دادن به درگیریهای خاورمیانه بوده است.
در ادامه، نگاهی خواهیم داشت به جایگاه ویژه شرمالشیخ در میان رهبران سیاسی جهان، جذابیتهای طبیعیاش و اینکه چگونه این شهر توانسته میان سیاست و گردشگری، تعادلی منحصربهفرد برقرار کند.
شرم الشیخ کجاست و چه معنایی دارد؟
شرم الشیخ که به معنی «خلیج شیخ» است؛ یک شهر ساحلی زیبا در جنوب شبهجزیره سینا محسوب میشود که همچون نگینی بر کرانههای شرقی دریای سرخ میدرخشد و با آبهای شفاف و سواحل مرجانیاش، هر ساله میلیونها مسافر را به سوی خود میکشاند. شرم الشیخ در نوک جنوبی سینا قرار گرفته و مشرف به تنگه تیران است؛ جایی که دریای سرخ با خلیج عقبه دیدار میکند.
با ارتفاع متوسط تنها یک متر از سطح دریا، شرم الشیخ آبوهوایی گرم و بیابانی دارد که زمستانهایش ملایم و تابستانهایش پر از آفتاب بیپایان است، با بیش از سه هزار و هشتصد ساعت نور خورشید در سال که آن را به بهشتی برای عاشقان طبیعت تبدیل کرده. این شهر نه تنها مرکز اداری استان جنوبی سینا به حساب میآید، بلکه با مناطق دیدنیاش مانند نعمه بی و رأس نصرنی، پلی میان تاریخ باستانی و مدرنیته زده و بازدیدکنندگان را در دنیایی از زیباییهای طبیعی غرق میکند.
شرم الشیخ با جمعیتی بیش از ۷۰ هزار نفر جزو شهرهای کمجمعیت مصر محسوب میشود. گردشگرانی که از محیطهایی شلوغ و پرازدحام فراری هستند، بدون شک میتوانند سفری دلنشین و با آرامشی را در این جزیره تجربه کنند.
سفری در زمان؛ از روستای ماهیگیری تا شهر صلح
تاریخ شرم الشیخ داستانی پر از ماجراجوییهای ژئوپلیتیکی است که از یک دهکده کوچک ماهیگیری آغاز شد و به هاب جهانی گردشگری و دیپلماسی تبدیل گردید. در دهههای میانی قرن بیستم، این منطقه به دلیل موقعیت استراتژیکاش در کنترل تنگه تیران، چندین بار دست به دست شد؛ از اشغال در بحران سوئز سال ۱۹۵۶ تا جنگ ششروزه ۱۹۶۷ که اسرائیل آن را تصرف کرد و تا ۱۹۸۲ نگه داشت.
در این دوره، اسرائیلیها فرودگاه بینالمللیاش را ساختند و شهرکی به نام اوفیرا بنا کردند، اما با معاهده صلح کمپ دیوید در ۱۹۷۹، سینا به مصر بازگشت و حسنی مبارک آن را «شهر صلح» نامید. توسعه واقعی از دهه ۱۹۸۰ شتاب گرفت، زمانی که سرمایهگذاریهای مصری و خارجی هتلها را از سه مورد به بیش از نود رساند و زیرساختهای مدرن را گسترش داد.
قوانین زیستمحیطی سختگیرانه ارتفاع ساختمانها را محدود کرد تا زیبایی طبیعی حفظ شود، و حتی در جریان بهار عربی ۲۰۱۱، مبارک در همین شهر استعفا داد، لحظهای که شرم الشیخ را به نمادی از تغییرات سیاسی تبدیل کرده و توسعهاش را به عنوان مقصدی لوکس تثبیت کرد.
چرا اجلاسهای جهانی مصر در شرم الشیخ برگزار میشوند؟
شرم الشیخ جایی که انزوای جغرافیاییاش دور از شلوغی قاهره، امنیت و کنترل را آسان میکند و به قول اعراب آن را به «ژنو خاورمیانه» تبدیل کرده است.
دولت مصر این شهر را به عنوان «شهر صلح» ترویج میدهد؛ با زیرساختهایی مانند سالنهای اجلاس بزرگ که گنجایش هزاران نفر را در خود دارد و دیوار بتنی ۳۶ کیلومتری دور شهر برای حفاظت بیشتر. این ویژگیها باعث شده اجلاسهای مهمی مانند توافق خودمختاری فلسطین در ۱۹۹۹، سران خاورمیانه در ۲۰۰۰ و ۲۰۰۵، مجمع جهانی اقتصاد در سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸، و اخیراً COP27 در ۲۰۲۲ اینجا برگزار شوند.
اما شرم الشیخ بیش از هر چیز با نام فلسطین گره خورده است. شهری که در سالهای ۲۰۰۰ و ۲۰۰۱ بهطور متوالی جایزه شهرهای صلح را دریافت کرد، از دهه ۱۹۹۰ شاهد تلاشهای بینالمللی و منطقهای متعددی برای پر کردن شکاف در مذاکرات صلح بین فلسطینیها و اسرائیلیها بوده است. این مذاکرات اغلب با مشارکت ایالات متحده برگزار میشد و از برجستهترین آنها میتوان به اجلاس صلح سال ۱۹۹۶ با حضور بیل کلینتون، رئیسجمهور سابق آمریکا، یاسر عرفات، رئیس سابق تشکیلات خودگردان فلسطین، و شیمون پرز، نخستوزیر سابق اسرائیل، اشاره کرد. همچنین امضای توافق وای ۲ در سال ۱۹۹۹ بین ایهود باراک، نخستوزیر وقت اسرائیل، و عرفات، باعث شد شرم الشیخ در منطقه به «شهر صلح» شهرت یابد.
مذاکرات جاری بین حماس و اسرائیل با میانجیگری مصر، قطر و ایالات متحده، که به طرح دونالد ترامپ برای توقف جنگ غزه ارتباط دارد، نشاندهنده ادامه نقش شرم الشیخ بهعنوان مکانی برای دیپلماسی صلح است. دور بودن از مراکز جمعیتی اعتراضات را کمرنگ میکند و نمادین بودن تاریخ صلحاش، رهبران جهان را به سوی خود میکشاند، تا شرم الشیخ نه تنها میزبان گفتگوهای سیاسی، بلکه نمادی از امید به صلح در منطقه باشد.
شرم الشیخ عموماً به عنوان یکی از امنترین مقاصد مصر شناخته میشود که با تلاشهای دولتی مانند گشتهای پلیس و شمارهگذاری تاکسیها از گردشگران محافظت میکند؛ با این حال از گذشته شرم الشیخ نباید غافل شد. حوادثی مانند بمبگذاری ۲۰۰۵ که جان ۸۸ نفر را گرفت یا سقوط پرواز متروجت در ۲۰۱۵ که داعش مسئولیتاش را پذیرفت، منجر به ممنوعیتهای موقتی پروازها شد، اما از آن زمان، همکاری با اینترپل و تقویت زیرساختها امنیت را به سطح بالایی رسانده. این شهر با تمرکز بر حفاظت از بازدیدکنندگان، ریسک را پایین نگه داشته و اجازه میدهد تا مسافران با آرامش از زیباییهایش لذت ببرند، هرچند چک کردن هشدارهای سفر همیشه عاقلانه است.
جاذبههای خیرهکننده شرم الشیخ
تصور کنید در میان صخرههای مرجانی رنگارنگ غواصی میکنید، جایی که بیش از هزار گونه ماهی و دلفین در آبهای کریستالی دریای سرخ میرقصند؛ این دقیقاً تصویری است که شرم الشیخ ارائه میدهد. پارک ملی رأس محمد با دیوارههای عمودی هشتصد متری و کشتیهای غرقشدهای مانند یولاندا، یکی از بهترین نقاط جهان برای اسنورکلینگ و غواصی است، در حالی که تنگه تیران در تابستان میزبان کوسههای چکشسر میشود و هیجان را به اوج میرساند.
شهر با نعمه بی به عنوان قلب تپندهاش، پر از رستورانهای دلچسب، مراکز خرید مدرن مانند سوهو اسکوئر و شبزندهداریهای پرجنبوجوش است، جایی که هتلهای پنجستارهای مانند فور سیزنز و ریکسوس با زمینهای گلف و ماریناهای یخترانی، تجربهای لوکس را رقم میزنند.
مسجد المصطفی و بازارهای بدوی با صنایع دستی رنگارنگ، لایهای فرهنگی به این زیباییهای طبیعی میافزایند و شرم الشیخ را به لاسوگاس دریای سرخ بدل کردهاند، ترکیبی جادویی از طبیعت وحشی و تجملات مدرن که هر بازدیدکنندهای را مسحور میکند.
شترسواری در قسمتهای کویری شرم الشیخ نیز از دیگر تفریحات گردشگران نگین مصر محسوب میشود. امتحان غذاهای لذیذ محلی برای توریستها در کنار بازید از رستورانهای سنتی و اصیل این شهر بدون شک تجربهای ماندگار برای گردشگران ایجاد خواهد کرد.
یکی از چشمنوازترین سواحل بندر شرمالشیخ، ساحل «ویواشارم» است که در منطقه فلات امالسید واقع شده و با امتداد ۵ کیلومتری خود، فضایی دلانگیز برای گردشگران فراهم میکند. در این ساحل، مسافران میتوانند در هتلی رؤیایی اقامت داشته باشند؛ هتلی با اتاقهایی که رنگآمیزی آنها از طبیعت الهام گرفته و بالکنهای وسیع با چشماندازی بینظیر از دریای آبی، آرامش را به مهمانان هدیه میدهد.
در قلب این شهر ساحلی، کلیسای ارتدکس قطبی قرار دارد؛ بنایی باشکوه که از نظر معماری، در شمار زیباترین کلیساهای جهان جای میگیرد. دیوارهای این کلیسا با نقاشیهایی هنرمندانه از صحنههای کتاب مقدس و عهد عتیق تزئین شدهاند و همین نقوش دیواری، بهعنوان یکی از ویژگیهای برجسته و منحصربهفرد این کلیسای تاریخی شناخته میشوند.
مسجد مرمری المصطفی، پارک ملی و ساحلی راس محمد، صحرای سینا و صومعه سنت کاترین از دیگر جاذبههای معروف و دیدنی شرمالشیخ هستند که بدون شک گردشگران را مجذوب خود خواهد کرد.
آیا میتوان به شرم الشیخ سفر کرد؟
سفر به شرم الشیخ کاملاً ممکن و هیجانانگیز است، با فرودگاه بینالمللیاش که پروازهای مستقیم از اروپا، روسیه و خاورمیانه را میپذیرند و ویزای آسان برای شهروندان بسیاری از کشورها که تا چهارده روز در سینا بدون ویزا اجازه اقامت میدهد. بهترین زمان بازدید مربوط به اکتبر تا آوریل میشود، وقتی هوا ملایم است و هزینهها از صد دلار برای هتلهای لوکس آغاز میگردد؛ در حالی که فعالیتهایی مانند غواصی حدود پنجاه دلار هزینه دارد.
برای داشتن سفری آرام و بدون دردسر در شرمالشیخ، توصیه میشود از تورهای معتبر و قابلاعتماد استفاده کنید. این شهر در فصل تابستان میزبان کوسههای چکشسر است و همین موضوع، در کنار آفتاب همیشگی و اکوسیستم شگفتانگیز مملو از لاکپشتهای دریایی، آن را به مقصدی منحصربهفرد تبدیل کرده است. شرمالشیخ نهتنها مکانی برای استراحت و آرامش، بلکه فرصتی برای کشف اسرار نهفته در اعماق دریای سرخ است؛ تجربهای که هر گردشگر با خاطراتی ماندگار از آن بازمیگردد.
