یکی از انتظارات مهم جامعه از پزشکیان، با توجه به وعدههای او، رفع فیلترینگ است. این موضوع همچنان به نتیجه نرسیده و دولت با مطرح کردن آن در شورای عالی فضای مجازی، تصمیمگیری را به عهده افرادی گذاشته که به نظر نمیرسد محبوبیت زیادی داشته باشند. برخی از نزدیکان دولت برای توجیه عدم رفع فیلترینگ، ادعا میکنند که این کار نیازمند فعالیتهای زیرساختی پیچیدهای است که در کوتاهمدت امکانپذیر نیست، در حالی که کارشناسان نظر دیگری دارند. علی اصغر شفیعیان، مدیر سابق انصافنیوز و نزدیک به رئیسجمهور، در توئیتی ادعا کرده که برداشتن فیلترینگ به لحاظ فنی به سرعت امکانپذیر نیست.
فیلترینگ ابزار میخواهد نه رفع فیلترینگ
سعید سوزنگر، کارشناس اینترنت، معتقد است که فیلترینگ نیاز به ابزار دارد و برای رفع آن نیازی به فعالیتهای زیرساختی نیست. او میگوید: «ادعاهایی درباره سختی رفع فیلترینگ مطرح میشود که کاملاً اشتباه است. ایجاد فیلترینگ نیازمند تجهیزات و زیرساخت است، اما برای رفع آن فقط باید مسیر ترافیک تغییر کند و سختافزارها جمعآوری شوند. فیلترینگ بار زیادی به شبکه تحمیل میکند و جمعآوری آن باعث کاهش مصرف منابع و افزایش کیفیت و سرعت شبکه میشود.»
فیلترینگ چینی
سوزنگر معتقد است که فیلترینگ و قطع اینترنت با استفاده از ابزارهای چینی و دانش بومیسازیشده در ایران انجام شده و اکنون ایران دارای فیلترینگی پیچیدهتر از چین است. او میگوید: «در آبان ۹۸ با قطع اینترنت، حاکمان به این نتیجه رسیدند که دوباره این هزینه را در ۱۴۰۱ ندهند. هزینههای زیادی برای این کار در شرکتهای داخلی و خارجی انجام شد و با کمک چین، سیستمهایی پیادهسازی شد. دولت سعی کرد با فناوری چینی اختلالات حداکثری ایجاد کند، اما ریسک خاموشی کامل را نپذیرفت. دانش فنی قطع اینترنت در کشور ما وجود نداشت و با کمک ابزارهای چینی، دانش مفصلی در این حوزه شکل گرفت. فیلترینگ امروز ما بر پایه تجهیزات چینی و بومیسازیشده است و از چین قویتر است. فیلترینگ با این مدل بسیار پیچیدهتر از سایر کشورها است.»
رفع فیلترینگ و چالشهای آن
سعید سوزنگر معتقد است که حذف تمامی مسیرهای فیلتر شده اینترنت در ایران میتواند در نهایت طی یک هفته انجام شود و ادامهی این وضعیت تنها هزینههای بیشتری برای دولت به همراه دارد. او بیان میکند: «به لحاظ فنی، رفع فیلترینگ موجود حداکثر ۳ روز زمان میبرد. این فرآیند برای دولت به معنای دور زدن مسیر ترافیک است و پیچیدگی خاصی ندارد، لذا برداشتن کامل فیلترینگ اینترنت یک هفته طول خواهد کشید و هزینههای دولت را کاهش میدهد. دولت هزینههای بسیاری برای فیلترینگ پرداخت میکند. هر چه پروتکلها بیشتر مورد استفاده قرار گیرند، افراد خبرهای مانند یوسف قبادی و دیگران راههای جدیدی پیدا میکنند و یک بازی دائمی دزد و پلیس ایجاد میشود. مشکل اصلی کاسبان فیلترینگ هستند که این هزینهها برایشان اهمیتی ندارد. مساله بزرگتر این است که سیستم فیلترینگ به تنهایی یک مسیر درآمدی گسترده برای برخی افراد ایجاد کرده است.»