سال ۲۰۲۴ با تحولات چشمگیر و مهمی در دنیای بهداشت و پزشکی همراه بود. این سال با پیشرفتهای بزرگ در درمان بیماریها و نیز شکستهایی در تلاش برای پیشگیری از آنها، به یکی از سالهای تأثیرگذار در حوزه سلامت تبدیل شد.
یکی از دستاوردهای برجسته این سال، معرفی داروی ضد HIV به نام لنکاپاویر (Lenacapavir) بود که بهعنوان تحولی بزرگ در پیشگیری از این بیماری شناخته شد. همچنین، ارائه داروهای کاهش وزن و واکسنهای ضد سرطان امیدهای بسیاری را به درمانهای نوین افزایش داد، اما همزمان شیوع بیماریهای کودکان و افزایش موارد سرطان در افراد زیر ۵۰ سال نیز چالشهای مهمی را به همراه داشت. در ادامه به بررسی مهمترین تحولات بهداشتی سال ۲۰۲۴ میپردازیم.
داروهای جدید برای زوال عقل
در سال ۲۰۲۴، انگلستان برای اولین بار دو داروی Lecanemab و Donanemab را برای درمان زوال عقل تأیید کرد که میتوانند روند بیماری آلزایمر را کند کرده و در مواردی حتی متوقف کنند. این داروها قادر به حذف پروتئینهای سمی از مغز هستند که به پیشرفت بیماری آلزایمر کمک میکنند. اگرچه این داروها دیر به دست بیماران مبتلا به زوال عقل رسیدند، اما نویدبخش پیشرفتهای بیشتر در این زمینه هستند.
داروهای تزریقی برای کاهش وزن
در سال ۲۰۲۴، داروهای کاهش وزن نظیر Ozempic و Wegovy به محبوبیتی بیسابقه دست یافتند. این داروها با شبیهسازی هورمون سیری، توانایی شگفتانگیزی در کاهش چربی بدن دارند و توجه جهانیان را به خود جلب کردند. تحقیقات نشان میدهد که این داروها علاوه بر درمان دیابت نوع ۲، میتوانند در کاهش خطر حمله قلبی، سکته مغزی، زوال عقل، بیماریهای کلیوی و حتی اعتیاد به مواد مخدر یا الکل نیز مؤثر باشند. برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف این داروها حتی در افرادی که کاهش وزن نداشتهاند، میتواند به کاهش خطر مشکلات قلبی کمک کند.
پیوند اعضای خوک به انسان
یکی از بزرگترین پیشرفتهای علمی سال ۲۰۲۴، پیوند کلیههای اصلاحشده ژنتیکی از خوک به انسان بود. این پیوند که برای اولین بار در مارس ۲۰۲۴ انجام شد، گام بزرگی در تلاشهای جهانی برای رفع مشکل کمبود اهداکنندگان انسانی است. اگر این تکنیک بهدرستی توسعه یابد، میتواند مدت زمان انتظار برای دریافت اعضای پیوندی را به شدت کاهش دهد و نیاز به اهداکنندگان انسانی را به حداقل برساند.
مقابله با سیگارهای الکترونیکی
در سال ۲۰۲۴، استفاده از سیگارهای الکترونیکی یا ویپینگ افزایش چشمگیری داشت و مطالعات نشان دادهاند که این دستگاهها خطراتی مشابه سیگار کشیدن برای سلامت قلب دارند. به منظور مقابله با این نگرانیها، قوانین جدیدی برای ممنوعیت فروش ویپهای یکبار مصرف و بستهبندیهای جذاب و طعمهای شیرین در دست اجرا است که بیشتر برای کودکان طراحی شدهاند. این قوانین از سال ۲۰۲۵ اجرایی خواهند شد.
واکسنهای ضد سرطان
انگلیس با استفاده از واکسنهای ضد سرطان مبتنی بر فناوری mRNA، مشابه واکسنهای کووید-۱۹، به یکی از پیشگامان این حوزه تبدیل شد. این واکسنها با هدف شناسایی سلولهای سرطانی و تولید آنتیبادیهای ویژه برای مقابله با آنها طراحی شدهاند. بیش از ۱۰,۰۰۰ بیمار در برنامههای آزمایشی این واکسنها شرکت کردهاند و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۳۰ بهطور گسترده در دسترس قرار گیرند.
در کنار پیشرفتها، سال ۲۰۲۴ شاهد افزایش قابل توجهی در تعداد مبتلایان به سرطان در افراد زیر ۵۰ سال بود. همچنین، شیوع بیماریهای عفونی در کودکان نگرانیهای بسیاری را به همراه داشت. این چالشها نشان میدهند که هنوز مسیر پیشگیری و کنترل بسیاری از بیماریها در جهان با مشکلات جدی روبهرو است.
منبع: لایفاتک
