آیا در روزی که فردین به عنوان یک جوان خوشچهره و جذاب وارد سینمای ایران شد، خود تصمیم داشت تا نقشهای بیارزش و سطح پایین را ایفا کند و تصوری کلیشهای و بیمعنی از خود ارائه دهد؟
تحلیل تقی مختار از شخصیت فردین
تقی مختار، بازیگر، کارگردان، روزنامهنگار و منتقد سینما، در مصاحبهای با مجله “سپید و سیاه” در دیماه ۱۳۵۲، درباره فردین و سینمای ایران صحبت کرد. او، که همزمان با فردین همکاری داشت، این ستاره سینما را “یکی از قربانیان سیستم فریبکار و فاسد سینمای امروز” معرفی کرد. مختار معتقد بود که فردین خود یکی از قربانیان این سیستم است و نه تنها به این سیستم تعلق داشت بلکه به واسطه آن، سینمای تجاری را نیز فاسد کرد.
آیا فردین، که به عنوان جوانی خوشچهره وارد سینما شد، خود تصمیم داشت نقشهای سطح پایین را ایفا کند یا اینکه تهیهکنندگان با سوءاستفاده از عدم آگاهی او، وی را به این مسیر سوق دادند؟ آیا او واقعا میخواست نقشهای بیارزش و سطح پایین را ایفا کند؟ یا تهیهکنندگان با استفاده از عدم آگاهیاش، از او بازیگری ساختند که حالا قربانی همان سوءاستفادهها شده است؟
دوران همکاری مختار و فردین
مختار یادآور شد که بسیاری از فیلمسازان جوان و روشنفکر معتقدند که فردین یکی از زیباترین و خوشچهرهترین بازیگران ایران است و استعداد حضور در سینمای جهانی را دارد. با این حال، تصویر کلیشهای که از فردین ساخته شده بود، مانع از همکاری این فیلمسازان با او شد. حتی جلال مقدم، کارگردان روشنفکر ایران، با حضور فردین فیلم ساخت و او در این فیلم بهترین بازی خود را ارائه داد، اما مردم نمیتوانستند فردین را در نقشی غیر از نقشهای معمول و کلیشهایاش بپذیرند.
سوءاستفاده از فردین توسط تهیهکنندگان
مختار اظهار داشت که تهیهکنندگان، با سوءاستفاده از فردین، از او بازیگری ساختند که قربانی سیستم فریبکار و فاسد سینمای ایران شد. آنها با استفاده از چهره زیبا و جذاب فردین، او را به سمتی سوق دادند که نتوانست در نقشهای متفاوت و باارزش بازی کند.
مختار گفت که بسیاری از تهیهکنندگان و کارگردانان از فردین بهرهبرداری کردند و از او برای منافع خود استفاده کردند. اما زمانی که خواست و پسند زمانه تغییر کرد، او را کنار گذاشتند. وی تأکید کرد که فردین، با تمام تلاشها و نرمشهای خود، نتوانست از این سیستم فرار کند و قربانی آن شد.
مختار یادآور شد که فردین پس از تحولات سینما در سال ۱۳۴۸، تلاش زیادی کرد تا خود را با این تحولات وفق دهد. او هنرمندان معروف تئاتر و سینمای روشنفکرانه را دور خود جمع کرد و تلاش کرد تا با همکاری آنها، فیلمهای باارزشتری بسازد. اما تهیهکنندگان و کارگردانان او را تحت فشار قرار دادند تا تیپ خود را تغییر ندهد و همان نقشهای کلیشهای را ادامه دهد.
در نهایت، مختار فردین را یکی از قربانیان سیستم فریبکار و فاسد سینمای ایران دانست. او اظهار داشت که فردین، با تمام تلاشهای خود، نتوانست از این سیستم فرار کند و قربانی آن شد. مختار همچنین به تجربههای خود با فردین اشاره کرد و از روحیه انساندوستی و جوانمردی او یاد کرد.
مختار تأکید کرد که فردین، با تمام کاستیهای خود، حداقل یک خدمت بزرگ به سینمای ایران کرده است و آن ارتقاء اقتصادی سینما بوده است. او نقش مهمی در جذب تماشاگران به سینما داشت و با افزایش دستمزدها و فروش فیلمها، به ارتقاء اقتصادی سینما کمک کرد. اما در نهایت، قربانی سیستم فریبکار و فاسد سینمای ایران شد.
