پوری بنایی، با نام اصلی صدیقه بنایی، از بازیگران معروف و محبوب سینمای ایران در دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ بود. او با نقش‌آفرینی در فیلم‌های متعدد و همکاری با کارگردانان و بازیگران برجسته، جایگاه ویژه‌ای در تاریخ سینمای ایران به دست آورد.
دوران کودکی و نوجوانی
پوری بنایی در سال ۱۳۱۹ در شهر اراک به دنیا آمد و شش خواهر و یک برادر دارد. یکی از خواهران او، اکی بنایی، خواننده مشهوری است که آهنگ‌های معروفی مانند «رشیدخان» و «گل پامچال» را اجرا کرده است. خانواده بنایی در سال ۱۳۲۴ به تهران مهاجرت کردند و از همان کودکی، پوری علاقه زیادی به هنر داشت.
شروع فعالیت هنری
پوری از دوران مدرسه تئاتر بازی می‌کرد و عاشق هنرهای نمایشی بود. پس از گرفتن مدرک ششم ابتدایی، وارد هنرستان خیاطی شد و بعد از پایان دوره، به فعالیت در این زمینه پرداخت.
با گذشت زمان، او به رقص باله علاقه‌مند شد و برای یادگیری این هنر به کلاس‌های باله لیلی لازاریان رفت. پس از چند سال فعالیت در این زمینه، به موسیقی علاقه‌مند شد و به مدت دو سال نواختن سنتور را فرا گرفت.
ورود به دنیای بازیگری
در آن دوره، وزارت فرهنگ و هنر برای آموزش هنرپیشگی دوره‌های چهار ساله‌ای را برگزار می‌کرد. پوری بنایی توانست با کمک این دوره‌ها به آمریکا برود و در نیویورک نزد خواهرش اقامت کند. او به کلاس‌های وزارت فرهنگ و هنر نیز می‌رفت و به شدت به سینما علاقه داشت. الگوی او در این زمینه آدری هپبورن بود و با تلاش فراوان در دنیای بازیگری به موفقیت‌های بزرگی دست یافت.
علاقه به بازیگری و چالش‌های پیش‌رو
پوری بنایی پس از دریافت مدرک دیپلم ادبی، به بازیگری و فعالیت در دنیای سینما علاقه‌مند شد. اما به دلیل احترامی که برای پدرش داشت، هرگز این علاقه را به او بازگو نکرد. بعد از مدتی، نصرالله وحدت، کارگردان معروف آن زمان و یکی از بستگان دور خانواده، با پدر پوری صحبت کرد. با میانجی‌گری وحدت، پدر پوری به شرطی که دخترش لباس‌های مناسب بپوشد، با ورود او به دنیای سینما موافقت کرد.
آغاز مسیر حرفه‌ای در سینما
پوری بنایی فعالیت خود در سینما را در سال ۱۳۴۳ با بازی در فیلم «عروس فرنگی» به کارگردانی نصرت‌الله وحدت آغاز کرد. او در دوران حرفه‌ای خود با بازیگرانی همچون محمدعلی فردین، ناصر ملک مطیعی، ایرج قادری، بهروز وثوقی و بهمن مفید همبازی شد.
رسیدن به شهرت و همکاری‌های برجسته
با بازی در فیلم «قیصر» در سال ۱۳۴۸ به کارگردانی مسعود کیمیایی، پوری بنایی به شهرت رسید. او در نقش اعظم در کنار بهروز وثوقی، ناصر ملک مطیعی و جمشید مشایخی ظاهر شد. این فیلم یکی از مهم‌ترین آثار موج نوی سینمای ایران محسوب می‌شود. یک سال بعد، بنایی در فیلم «کوچه مردها» به کارگردانی سعید مطلبی، تجربه همکاری با محمدعلی فردین را کسب کرد.
دوران طلایی در سینما
پوری بنایی در دوران حرفه‌ای خود با کارگردانان مطرحی همچون مسعود کیمیایی، فریدون گله، ساموئل خاچیکیان و فرخ غفاری همکاری داشت. او در طول فعالیت‌های هنری خود در ۸۸ فیلم بازی کرد که ۱۰ فیلم از آنها با همکاری کشورهای خارجی ساخته شد. از جمله این همکاری‌ها می‌توان به ۲ فیلم با آمریکایی‌ها، ۲ فیلم با فرانسوی‌ها، ۶ فیلم با ترکیه و یک فیلم با ژاپن اشاره کرد. از جمله این فیلم‌ها، «Missile X: The Neutron Bomb Incident» به کارگردانی لزلی اچ. مارتینسون بود که در آن بنایی با پیتر گریوز همبازی بود.
زندگی پس از انقلاب پوری بنایی
پس از انقلاب، پوری بنایی چندین مرتبه برای بازجویی به زندان اوین و دادگاه انقلاب فراخوانده شد. او به همه سوالات پاسخ داد و مشکلاتی برایش پیش نیامد. در نهایت، اجازه ادامه فعالیت به او داده شد و هرگز ممنوع‌الخروج نشد.
پایان فعالیت سینمایی
آخرین حضور سینمایی بنایی در فیلم “مریم و مانی” در سال ۱۳۵۷ بود و پس از آن تصمیم گرفت دیگر در سینمای پس از انقلاب فعالیت نکند. با این حال، در سال ۱۳۸۶ به اصرار عباس کیارستمی در فیلم “شیرین” نقش کوتاهی ایفا کرد.
علایق و ویژگی‌ها
پوری بنایی شباهت زیادی به بازیگر معروف آمریکایی، اوا گاردنر دارد و به همین دلیل لقب “اوا گاردنر ایران” را گرفته است. او در امور خیریه فعال است و بیشتر وقت خود را در خانه‌های سالمندان کهریزک، محک و مراکز نگهداری کودکان می‌گذراند. بنایی باور دارد که کمک به دیگران او را جوان نگه می‌دارد. او همچنین از طرفداران تیم فوتبال استقلال است.
رابطه و ازدواج
پوری بنایی و بهروز وثوقی پس از آشنایی در فیلم “خداحافظ تهران” به سرعت به یکدیگر علاقه‌مند شدند و در چندین فیلم دیگر نیز با هم همبازی شدند. نامزدی آنها ۶ سال به طول انجامید اما در نهایت از یکدیگر جدا شدند و بنایی دیگر هرگز ازدواج نکرد.
تأثیر گوگوش بر جدایی
جدایی بنایی و وثوقی با ورود گوگوش، خواننده مشهور، به رابطه آنها اتفاق افتاد. گوگوش، که دوست نزدیک بنایی بود، پس از طلاق از همسر سابقش محمود قربانی، از بهروز وثوقی کمک گرفت. بنایی در مصاحبه‌ای اعلام کرد: «فکر می‌کنم قسمت من با آقای وثوقی نبود. با خاطرات خوبی که با او داشتم زنده‌ام و زندگی می‌کنم و هیچ‌وقت نمی‌گویم مقصر گوگوش یا بهروز بود. گوگوش و بهروز مرا غافلگیر کردند. من ۱۲ سال برای گوگوش خواهر، دوست و همه‌چیز بودم. وقتی او این‌طور کرد جز سکوت کاری نمی‌توانستم بکنم.»
پس از پایان نامزدی بنایی و وثوقی، گوگوش و وثوقی با یکدیگر ازدواج کردند، اما این ازدواج نیز دوام نیاورد.
بدهی بهروز وثوقی به پوری بنایی
پوری بنایی در مصاحبه‌ای فاش کرد که بهروز وثوقی برای فیلم «قیصر» به کارگردانی مسعود کیمیایی، از او مبلغ ۱۰۰ هزار تومان قرض گرفته بود که هرگز پس نداد.
فیلم‌شناسی پوری بنایی
- عروس فرنگی – ۱۳۴۳
- دزد شهر – ۱۳۴۳
- موطلایی شهر ما – ۱۳۴۴
- مردی در قفس – ۱۳۴۴
- مرخصی اجباری – ۱۳۴۴
- زبون بسته – ۱۳۴۴
- یک قدم تا بهشت – ۱۳۴۵
- قفس طلایی – ۱۳۴۵
- خداحافظ تهران – ۱۳۴۵
- حاتم طائی – ۱۳۴۵
- وسوسه شیطان – ۱۳۴۶
- مردی از اصفهان – ۱۳۴۶
- سرنوشت – ۱۳۴۶
- من هم گریه کردم – ۱۳۴۷
- گرداب گناه – ۱۳۴۷
- رودخانه وحشی – ۱۳۴۷
- خشم کولی – ۱۳۴۷
- دزد سیاهپوش – ۱۳۴۷
- جاده تبهکاران – ۱۳۴۷
- قیصر – ۱۳۴۸
- قلب‌های طلایی – ۱۳۴۸
- دنیای آبی – ۱۳۴۸
- جدایی – ۱۳۴۸
- کوچه مردها – ۱۳۴۹
- شهر گناه – ۱۳۴۹
- رسوایی – ۱۳۴۹
- دور دنیا با جیب خالی – ۱۳۴۹
- یک خوشکل و هزار مشکل – ۱۳۵۰
- ملا ممد جان – ۱۳۵۰
- مردان سحر – ۱۳۵۰
- قصاص – ۱۳۵۰
- زیر بازارچه – ۱۳۵۰
- زن یک شبه – ۱۳۵۰
- دیوار شیشه‌ای – ۱۳۵۰
- برای که قلب‌ها می‌تپد – ۱۳۵۰
- یک جو غیرت – ۱۳۵۱
- نانجیب – ۱۳۵۱
- قایقرانان – ۱۳۵۱
- علی سورچی – ۱۳۵۱
- عاصی – ۱۳۵۱
- شیربها – ۱۳۵۱
- سرزمین دلاوران – ۱۳۵۱
- خوشکله – ۱۳۵۱
- جهنم + من – ۱۳۵۱
- تنها مرد محله – ۱۳۵۱
- پدر که ناخلف افتد – ۱۳۵۱
- قربون زن ایرونی – ۱۳۵۲
- فرزند شمشیر – ۱۳۵۲
- عیال‌وار – ۱۳۵۲
- خیالاتی – ۱۳۵۲
- خوشگذران – ۱۳۵۲
- بیگانه – ۱۳۵۲
- گلنسا در پاریس – ۱۳۵۳
- مهر گیاه – ۱۳۵۴
- زنبورک – ۱۳۵۴
- میراث – ۱۳۵۵
- غزل – ۱۳۵۵
- خانم دلش موتور می‌خواد – ۱۳۵۵
- آتش جنوب – ۱۳۵۵
- سرباز – ۱۳۵۶
- تلافی – ۱۳۵۶
- موشک سری – ۱۳۵۷
- مریم و مانی – ۱۳۵۷
- پشت و خنجر – ۱۳۵۶
- هزارمین – ۱۳۵۷
- شیرین – ۱۳۸۷
منبع: لایفاتک
