۲۰ دی ماه، سالروز درگذشت یکی از برجستهترین چهرههای تاریخ ایران، میرزا محمدتقیخان فراهانی، معروف به امیرکبیر است. او اولین صدراعظم دوران ناصرالدینشاه قاجار بود و تلاشهای وی برای اصلاحات در ایران همچنان در تاریخ به یاد ماندهاند.
دوران کودکی و آغاز فعالیتها
امیرکبیر در سال ۱۱۸۵ هجری قمری در هزاوه فراهان، اراک، به دنیا آمد. پدرش کربلایی قربان بیگ فراهانی در دستگاه میرزا عیسی، پدر میرزا ابوالقاسم قائممقام، آشپز بود. دوران کودکی و جوانی امیرکبیر در کنار خانواده قائممقام سپری شد. او با هوش و استعدادی که داشت، در خدمت قائممقام به منشیگری و صدور احکام دیوانی مشغول شد.
دوران صدارت و اصلاحات
پس از درگذشت محمدشاه قاجار، ناصرالدینشاه، میرزا تقی خان را به مقام صدارت برگزید و به او لقب امیرکبیر اعطا کرد. او از ۲۸ مهر ۱۲۲۷ تا ۲۲ آبان ۱۲۳۰ خورشیدی صدراعظم ایران بود. امیرکبیر با تلاشهای بسیار در زمینههای مختلف از جمله تاسیس دارالفنون و روزنامه وقایع اتفاقیه، برقراری نظم در جامعه، مبارزه با رشوهخواری و ایجاد چاپارخانه، به پیشرفتهای چشمگیری در ایران دست یافت.
ازدواج و خانواده
امیرکبیر دو بار ازدواج کرد؛ ازدواج اول وی با جانجان خانم، دختر عمویش، و ازدواج دوم با عزتالدوله، خواهر ناصرالدینشاه بود. او از همسر اولش یک پسر و دو دختر و از همسر دومش دو دختر داشت.
پایان دوران صدارت و درگذشت
با وجود تلاشهای بسیار امیرکبیر، مخالفان او از جمله مهدعلیا و میرزا آقاخان نوری توانستند شاه را نسبت به او بدگمان کنند و در نهایت فرمان قتل او را از ناصرالدینشاه گرفتند. امیرکبیر در ۲۰ دی ۱۲۳۰ در حمام فین کاشان توسط علی خان فراش باشی به قتل رسید.
خاکسپاری
پیکر امیرکبیر ابتدا در کاشان دفن شد و سپس به درخواست همسرش عزتالدوله به کربلا منتقل و در حرم امام حسین (علیهالسلام) به خاک سپرده شد.