بخش قابل توجهی از بودجه کشورهای عربی صرف پرداخت حقوق و دستمزد میشود. به عنوان مثال، در عربستان سعودی این رقم معادل ۴۳.۶ درصد از کل هزینهها است که برابر با ۵۶۱ میلیارد ریال سعودی (حدود ۱۴۹.۶ میلیارد دلار) میباشد. در الجزایر نیز، این بخش ۳۴.۷۹ درصد از کل بودجه را تشکیل میدهد که معادل ۵۸۴۳ میلیارد دینار الجزایری (حدود ۴۳ میلیارد دلار) است.
بررسی وضعیت اقتصادی منطقه عربی در سال ۲۰۲۵
شوکهای منطقهای و جهانی در سالهای گذشته تعداد بیکاران در کشورهای عربی را به بیش از ۵ میلیون نفر افزایش داده است. طبق اعلام انجمن تحقیقات اقتصادی، این میزان بیکاری حتی از دوران پیش از همهگیری کرونا نیز بیشتر است. بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول پیشبینی میکنند که با وجود بحرانهای مکرر، اغلب اقتصادهای خاورمیانه و شمال آفریقا در سال ۲۰۲۵ رشد اقتصادی را تجربه کنند. با این حال، چالشهای ساختاری، بیثباتی سیاسی و تنشهای ژئوپلیتیکی همچنان موانع اصلی دستیابی به توسعه پایدار باقی خواهند ماند.
افزایش بیکاری و دستمزد پایین
بانک جهانی پیشبینی کرده که رشد اقتصادی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در سال ۲۰۲۵ به ۳.۸ درصد برسد، در حالی که این رقم در سال ۲۰۲۴، ۲.۲ درصد بود. اما این رشد اقتصادی به معنای ایجاد شغلهای کافی یا افزایش دستمزدها نیست و نرخ بیکاری همچنان بالای ۲۴ درصد باقی خواهد ماند که تهدیدی برای ثبات اجتماعی به حساب میآید.
ضعف بودجه عمومی و تورم بالا
بودجه عمومی منطقه تحت فشار مداوم قرار دارد، زیرا کاهش درآمدهای نفتی در سال ۲۰۲۴ مازادهای اقتصادی شورای همکاری خلیج فارس را کاهش داده است. بر اساس گزارش بانک جهانی، کشورهای صادرکننده نفت احتمالاً در سال ۲۰۲۵ با کسری مالی ۵.۵ درصدی تولید ناخالص داخلی مواجه خواهند شد. کشورهای واردکننده نفت نیز همچنان با کسری مالی و حساب جاری مواجه خواهند بود و بدهی عمومی در این کشورها افزایش خواهد یافت. تورم در سال ۲۰۲۵ نیز به ۲.۷ درصد خواهد رسید که قدرت خرید خانوادهها را کاهش و شکافهای اجتماعی و اقتصادی را عمیقتر میکند.
میزان دستمزد و حقوق در بودجه کشورهای عربی در سال ۲۰۲۵
در ادامه لیستی از ۹ کشور برجسته عربی از نظر میزان حقوق در بودجه ۲۰۲۵ آورده شده است:
مصر
- بودجه عمومی ۲۰۲۴-۲۰۲۵: ۶.۴ تریلیون پوند (۱۳۵.۴ میلیارد دلار)
- حقوق و دستمزد: ۵۷۵ میلیارد پوند (۱۲ میلیارد دلار)
- سهم حقوق از بودجه: ۸.۸۶ درصد
- میانگین حقوق ماهانه: ۱۳,۲۴۴ پوند مصری (۴۲۸.۵۹ دلار)
- تولید ناخالص داخلی سرانه: ۲۱.۶۱ هزار دلار در سال
عربستان سعودی
- بودجه عمومی ۲۰۲۵: ۱۲۸۵ میلیارد ریال سعودی (۳۴۲.۶ میلیارد دلار)
- حقوق و دستمزد: ۵۶۱ میلیارد ریال سعودی (۱۴۹.۴ میلیارد دلار)
- سهم حقوق از بودجه: ۴۳.۶ درصد
- میانگین حقوق ماهانه: ۱۰۰۰۰ ریال (۲۶۶۶ دلار)
- تولید ناخالص داخلی سرانه: ۶۵.۸۸ هزار دلار در سال
مراکش
- بودجه عمومی ۲۰۲۵: ۷۲۱ میلیارد درهم (۷۲.۱ میلیارد دلار)
- حقوق و دستمزد: ۱۸۰ میلیارد درهم (۱۸ میلیارد دلار)
- سهم حقوق از بودجه: ۲۵ درصد
- میانگین حقوق ماهانه: ۵۰۰۰-۱۰۰۰۰ درهم (۵۰۰-۱۰۰۰ دلار)
- تولید ناخالص داخلی سرانه: ۱۱.۱ هزار دلار در سال
الجزایر
- بودجه عمومی ۲۰۲۵: ۱۶.۷ میلیارد دینار الجزایری (۱۲۸ میلیارد دلار)
- حقوق و دستمزد: ۵.۸۴۳ میلیارد دینار الجزایری (۴۳ میلیارد دلار)
- سهم حقوق از بودجه: ۳۴.۷۹ درصد
- میانگین حقوق ماهانه: ۳۰۰۰۰ – ۶۰۰۰۰ دینار الجزایری (۲۲۰-۴۴۰ دلار)
- تولید ناخالص داخلی سرانه: ۱۸.۳۴ هزار دلار در سال
قطر
- بودجه عمومی ۲۰۲۵: ۲۱۰.۲ میلیارد ریال قطری (۵۷.۶ میلیارد دلار)
- حقوق و دستمزد: ۶۷.۵ میلیارد ریال قطری (۱۸.۵ میلیارد دلار)
- سهم حقوق از بودجه: ۳۲.۱ درصد
- میانگین حقوق ماهانه: ۱۵۸۰۰ ریال (۴۳۴۰ دلار)
- تولید ناخالص داخلی سرانه: ۱۱۸.۷۶ هزار دلار در سال
- توجه: حقوق و دستمزدها بین بخشها بسیار متفاوت است، با مزایای اضافی مانند کمک هزینه مسکن و حمل و نقل.
کویت
- بودجه عمومی ۲۰۲۴/۲۰۲۵: ۲۴.۵ میلیارد دینار کویت (۷۹.۴ میلیارد دلار)
- حقوق و دستمزد: ۹.۸۹ میلیارد دینار (۳۲ میلیارد دلار)
- سهم حقوق از بودجه: ۴۰.۲ درصد
- میانگین حقوق ماهانه: ۱۰۰۰-۳۰۰۰ دینار (۳۲۴۳-۹۷۳۰ دلار)
- تولید ناخالص داخلی سرانه: ۵۱.۲۹ هزار دلار در سال
عمان
- بودجه عمومی ۲۰۲۵: ۱۱.۸ میلیارد ریال عمانی (۳۰.۶ میلیارد دلار)
- سهم حقوق از بودجه: ۴۲ درصد از هزینههای اجتماعی
- میانگین حقوق ماهانه: ۴۵۰-۲۲۰۰ ریال عمانی (۱۱۶۹-۵۷۱۸ دلار)
- تولید ناخالص داخلی سرانه: ۴۲.۳۶ هزار دلار در سال
امارات
- بودجه عمومی ۲۰۲۵: ۷۱.۵ میلیارد درهم امارات (۱۹.۵ میلیارد دلار)
- حقوق و دستمزد: ۲۶ درصد از کل هزینهها در برخی از امارات (مانند دبی)
- میانگین حقوق ماهانه: ۱۲۰۰۰-۲۰۰۰۰ درهم (۳۲۶۷-۵۴۴۵ دلار)
- تولید ناخالص داخلی سرانه: ۸۲۰۰۰ دلار در سال
- توجه: حقوقها در بخشهای مختلف متفاوت است و دبی و ابوظبی دارای استانداردهای بالای زندگی و محیطهای کاری رقاب