تحولات سیاسی و اجتماعی پس از انقلاب اسلامی ایران، بسیاری از چهرههای شناختهشده سینما را با سرنوشتهایی غیرمنتظره روبهرو کرد. در حالیکه برخی از بازیگران ناگزیر به ترک وطن شدند و برخی دیگر در سکوت و انزوا به پایان راه رسیدند، حسین گیل مسیر متفاوتی را برگزید، مسیر خدمت، نه مهاجرت؛ مسیر حضور، نه حذف.
در روزهایی که فضای فرهنگی کشور دستخوش دگرگونیهای بنیادین بود، بسیاری از هنرمندان با محدودیتهای تازه مواجه شدند. چهرههایی چون بهروز وثوقی و منوچهر وثوقی، برای ادامه زندگی و فعالیت، راهی دیار غربت شدند و در آنسوی مرزها، به مشاغلی روی آوردند که هیچ نسبتی با دنیای هنر نداشت. گروهی دیگر، از جمله محمدعلی فردین و ناصر ملکمطیعی، در سکوت و بیخبری، سالهای پایانی عمر خود را در انزوا گذراندند؛ بیآنکه فرصت بازگشت به صحنه را بیابند.
اما در میان این موج تغییرات، حسین گیل نه تنها از صحنه کنار نرفت، بلکه وارد عرصهای شد که کمتر کسی از دنیای هنر به آن پا گذاشته بود. او به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پیوست، در آموزش نیروهای بسیجی نقش ایفا کرد و در جبهههای جنگ حضور یافت. این مسیر، در نهایت با بازنشستگیاش از سپاه و دریافت درجه سرداری به پایان رسید، پایانی که بیشتر به یک آغاز شباهت داشت.
در کنار این روایتها، سرنوشت برخی دیگر از هنرمندان نیز تلختر رقم خورد. فرشته جنابی، یکی از چهرههای زن سینمای پیش از انقلاب، با حکم اعدام مواجه شد؛ اما با زندگی مخفیانه توانست از این سرنوشت بگریزد و سالها بعد، در سن پنجاهسالگی چشم از جهان فروبست.
داستان حسین گیل، در میان این همه فراز و فرود، یادآور این نکته است که هنر و تعهد اجتماعی میتوانند در بزنگاههای تاریخی، به شکلی غیرمنتظره با هم پیوند بخورند. او نه تنها از مسیر بازیگری منحرف نشد، بلکه آن را با مسیر خدمت و مسئولیتپذیری تلفیق کرد—روایتی که در تاریخ سینمای ایران، کمتر تکرار شده است.
بیوگرافی حسین گیل
عبدالحسین گیل متولد ۳ مهر ۱۳۱۹ است. وی بازیگری سینما را از سال ۱۳۴۴ با نقش کوتاهی در رانندگان جهنم به کارگردانی محمدرضا فاضلی آغاز کرد و آخرین فیلمش قبل از انقلاب، به دادم برس رفیق در سال ۱۳۵۷ بود. وی دارای کارشناسی ارشد مدیریت استراتژیک است.
از رینگ کشتی کج تا پرده سینما
حسین گیل که امروز ۸۴ سال دارد، فعالیت حرفهای خود را ابتدا در دنیای ورزش آغاز کرد. او در رشتهی کشتی کج به موفقیتهایی دست یافت و همین چهرهی خشن و فیزیک ورزیدهاش زمینهساز ورودش به سینما شد. در فیلمهای موسوم به فیلمفارسی، اغلب در نقشهای منفی ظاهر میشد و چهرهی مردانی قانونگریز و خلافکار را به تصویر میکشید. او در کنار بازی در فیلمهایی چون طوقی، دشنه و سفر سنگ، بیشتر در نقش شخصیتهایی ظاهر میشد که در تضاد با قهرمانهای جوانمرد سینمای آن دوران بودند.
چرخشی غیرمنتظره پس از انقلاب
پس از پیروزی انقلاب، حسین گیل برخلاف بسیاری از بازیگران آن دوران، نه حذف شد و نه ممنوعالفعالیت. او بهسرعت وارد سپاه پاسداران شد و در آموزش دفاع شخصی و حرکات رزمی به نیروهای بسیجی نقش داشت.
پس از مدتی، حسین گیل به جبهههای جنگ رفت و چند سال را در خطوط مقدم گذراند. این حضور مستمر و فعالیتهایش در سپاه، او را به چهرهای مورد اعتماد در میان نیروهای انقلابی تبدیل کرد و در نهایت، با درجهی سرداری از سپاه بازنشسته شد.
روایتی که همیشه محل بحث بوده است
اما سرنوشت حسین گیل، همواره با روایتهای مختلفی همراه بوده است. برخی معتقدند که او با نیروهای انقلابی در شناسایی و معرفی هنرمندان پیش از انقلاب همکاری داشت و همین موضوع باعث پیشرفت او در ساختار جدید شد؛ اتهامی که هرگز اثبات نشد، اما همواره در محافل هنری زمزمههایی دربارهی آن شنیده میشد.
چه روایت رسمی را بپذیریم و چه روایتهای غیررسمی را، نمیتوان از سرنوشت منحصربهفرد حسین گیل چشمپوشی کرد. بازیگری که از نقشهای منفی سینمای قبل از انقلاب، به مدارج بالای نظامی در سالهای پس از انقلاب رسید و در نهایت، به یکی از شخصیتهای کمحاشیه و ساکت عرصهی سیاست و فرهنگ تبدیل شد.
فیلمشناسی حسین گیل
سینما
- شارلاتان ۱۳۴۵
- رانندگان جهنم ۱۳۴۵
- سوغات فرنگ ۱۳۴۶
- یک آمریکایی در ایران ۱۳۴۶
- شب فرشتگان ۱۳۴۷
- سالار مردان ۱۳۴۷
- گربه را دم حجله میکشند ۱۳۴۸
- دنیای آبی ۱۳۴۸
- آخرین مبارزه ۱۳۴۸
- قهرمانان نمیمیرند ۱۳۴۹
- طوقی ۱۳۴۹
- وحشی جنگل ۱۳۵۰
- سه قاپ ۱۳۵۰
- حیدر ۱۳۵۰
- پل ۱۳۵۰
- مرد ۱۳۵۱
- ساعت فاجعه ۱۳۵۱
- دشنه ۱۳۵۱
- مکافات ۱۳۵۲
- مردها و نامردها ۱۳۵۲
- غول ۱۳۵۲
- سراب ۱۳۵۲
- دشمن ۱۳۵۲
- بندری ۱۳۵۲
- یاور ۱۳۵۳
- نبرد عقابها ۱۳۵۳
- صلات ظهر ۱۳۵۳
- شکست ناپذیر ۱۳۵۳
- بنده خدا ۱۳۵۳
- ابرمرد ۱۳۵۳
- مجازات ۱۳۵۴
- کینه ۱۳۵۴
- غرور و تعصب ۱۳۵۵
- پیشکسوت ۱۳۵۵
- پشمالو ۱۳۵۵
- غربتیها ۱۳۵۶
- حرمت رفیق ۱۳۵۶
- سفر سنگ ۱۳۵۶
- به دادم برس رفیق ۱۳۵۷
- موشک سری (محصول مشترک ایران و هالیوود) ۱۳۵۷
- پلاک ۱۳۶۴
- جمیل ۱۳۶۶
- مسافران مهتاب ۱۳۶۶
- شب بیست و نهم ۱۳۶۸
- هفت گذرگاه ۱۳۷۴
- پاتک ۱۳۷۴
- اعاده امنیت ۱۳۷۴
- تهاجم ۱۳۷۵
- فرار بزرگ ۱۳۷۶
تلویزیون
- ۱۳۸۰ حملهدار – جعفر سیمایی
- ۱۳۷۴–۱۳۷۵ تنهاترین سردار – مهدی فخیمزاده
- ۱۳۵۸–۱۳۶۶ هزاردستان – علی حاتمی
- ۱۳۵۰ ایران در جنگ جهانی دوم – جعفر توکل
